وقتی سلول‌ها از اکسیژن به عنوان انرژی استفاده می‌کنند، رادیکال‌های آزاد تولید می‌شوند. این رادیکال‌های آزاد برای تنظیم پاسخ‌های سلولی و ایمنی مفید هستند. اما وقتی تمرکز این رادیکال‌های آزاد افزایش می‌یابد، تعادل بین عامل‌های پرواکسیدان و آنتی‌اکسیدان در بدن به هم می‌خورد و راه را برای ایجاد بیماری هموار می‌کند.

تخم شربتی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است. برای مقایسه‌ی پتانسل آنتی‌اکسیدان تخم شربتی، تخم کرفس و تخم شاهی مطالعه‌ای انجام گرفت.

ایت مطالعه نشان داد تخم شربتی بیش‌ترین ظرفیت آنتی‌اکسیدان و قابلیت پاکسازی رادیکال‌های آزاد را دارد. هر سه نوع دانه فعالیت آنتی‌اکسیدان بالقوه‌ای را نشان دادند و محققان دریافتند می‌توان برای ساخت غذاداروها (nutraceuticals) یا مکمل‌های غذایی از آنها استفاده کرد.

تحقیقات نشان داده است فعالیت آنتی‌اکسیدانی تخم شربتی پاسخ سیستم ایمنی و سلامت متابولیک را در شرایط آزمایشگاهی بهبود می‌دهد.

قدرت آنتی‌اکسیدان تخم شربتی می‌تواند برای سلامتی یدن و بخصوص سلامت قلب، مغز، دندان‌ها و استخوان‌ها مفید باشد.

تخم شربتی سرشار از آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند با تقویت سلامت کلی بدن، خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد، از استخوان‌ها محافظت کند و سلامت متابولیک بدن را حفظ کند.

تخم شربتی حاوی پلی‌فنول‌های درمانی و فلاونوئید است.

پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی هستند. فلونوئیدها در گیاهان نقش رنگدانه را نیز بازی می‌کنند. خواص آنتی‌اکسیدان آنها باعث می‌شود در جلوگیری از یبماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی‌عروقی، بیماری‌های نوروژنیک و غیره مفید باشند.

تصور می‌شد این پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها تنها در ریشه‌ها و برگ‌های گیاه ریحان یافت شوند.

اما مطالعات جدید نشان می‌دهد این پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها در دانه‌های آن نیز یافت می‌شوند. Mabood و همکارانش ثابت کردند تخم شربتی در مقایسه با زنیان رومی، کنجد و صندل قرمز بیش‌ترین میزان پلی‌فنول را دارد.

بررسی‌ها نشان داده است عصاره‌های الکلی تخم شربتی سرشار از فلاونوئید هستند و دیگر عصاره‌ای آن حاوی آلکالوئید، فیتوسترول و تریترپنوید است.

با توجه به آن که این فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها با آن‌چه از برگ‌های ریحان به‌دست می‌آیند تفاوتی ندارند، تخم شربتی ممکن است حاوی کافئیک اسید، کوئرستین، رزمارینیک اسید، گلیکوسید و غیره باشد.

این مواد به جلوگیری از بیمای‌های قلبی، عفونی و نوروژنیک کمک می‌کنند.

پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدهای موجود در تخم شربتی به خواص آن برای سلامتی می‌افزایند و خواص دارویی روغن آن مانند خاصیت ضدالتهاب، ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدان، ضد دیابت و غیره را چند برابر می‌کنند. 

تخم شربتی خاصیت ضد میکروبی دارد.

ریحان شیرین یا دیگر انواع آن به صورت سنتی به خاطر خواص ضد میکروبی زیادش استفاده می‌شود.

Kaya و همکارانش نشان دادند عصاره‌های متانول حاصل از اوکیموم باسیلیکوم (ریحان) علیه سویه‌های سودوموناس آئروژینوزا، شیگلا اسپاستیک، لیستریا مونوسیتوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کولای فعالیت ضدمیکروبی انجام می‌دهد.

مطالعه‌ای منتشر شده در BMC Complementary and Alternative Medicine در سال ۲۰۱۳، تاثیر گیاهان دارویی را علیه عفونت سل بررسی کرد. سل هر ساله سبب مرگ ۱.۴ میلیون نفر می‌شود و باکتری آن دچار مقاومت دارویی شده است.

یکی از گیاهانی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت تخم شربتی بود. این بررسی نشان داد متانول به‌دست آمده از تخم شربتی از رشد Mycobacterium tuberculosis و Mycobacterium bovis جلوگیری می‌کند.

می‌توان چنین نتیجه گرفت که عصاره‌های حاصل از تخم شربتی در مبارزه با عفونت سل موثر هستند.

تحقیقات نشان داده است عصاره‌ی الکلی تخم شربتی علیه باکتری‌های ایجادکننده‌ی سل فعالیت ضدمیکروبی انجام می‌دهند.

تخم شربتی به کنترل قند خون در دیابت کمک می‌کند.

دیابت به دلیل عدم کنترل قند خون و کاهش تولید انسولین یا مقاومت به آن ایجاد می‌شود. تخم شربتی به دلیل فیبر رژیمی که دارد می‌تواند به بهبود این مشکل کمک کند.

ژل تشکیل شده توسط تخم شربتی سرعت فعالیت آنزیم‌های گوارشی (در این مورد آنزیم‌های تجزیه/ کننده‌ی کربوهیدرات) را کاهش می‌دهد و منجر به تجزیه‌ی آهسته‌ی کربوهیدرات‌های رژیم غذایی شده و در نتیجه گلوکوز به آهستگی وارد خون می‌شود.

مطالعه‌ای در Biomed and Pharmacotherapy منتشر شد که خواص ضددیابت بالقوه‌ی تخم شربتی را نشان داد.

این مطالعه تاثیر مقادیر کم و زیاد عصاره‌ی تخم شربتی را در حیوانات دیابتی بررسی کرد. نتایج نشان داد تخم شربتی سطح قند خون را کاهش می‌دهد.

هم‌چنین وزن بدن نیز بهبود پیدا کرد. سایر پارامترهای بیوشیمیایی، پارامترهای مرتبط با گلبول‌های قرمز و الکترولیت‌های پلاسما نیز به حالت عادی برگشتند.

مطالعات بیش‌تر نشان داد سلول‌های جزایر لانگرهانس که اختلال در عملکرد آنها در دیابت مشهود است، از نظر ساختار سلولی به حالت عادی برگشتند. محققان نتیجه گرفتند تخم شربتی توانایی مبازره با دیابت دارد و می‌تواند برای درمان دیابت نوع ۲ و مشکلات مرتبط با آن استفاده شود.

تخم شربتی به کنترل اشتها کمک می‌کند و می‌تواند در کاهش وزن مفید باشد.

وقتی تخم شربتی در آب خیسانده می‌شود، طی چند دقیقه متورم می‌شوند و اطرافشان ژل یا لعاب تشکیل می‌شود. این تخم شربتی‌های خیس خورده می‌توانند ۴ برابر حالت عادی آب در خود نگه دارند. مصرف این ژل قبل از وعده‌های غذایی به عنوان یک سرکوب‌کننده‌ی طبیعی اشتها عمل می‌کند و مصرف کالری را کاهش می‌دهد. هم‌چنین سرعت عمل آنزیم‌های گوارشی را کاهش داده و کنترل گلیسمیک را بهبود می‌دهد.

تخم شربتی می‌تواند به درمان بیماری التهابی روده کمک کند.

بیماری التهابی روده، التهاب مزمن روده‌ها است. اگرچه دلیل دقیق این بیماری شناخته نشده است، اما یک بیماری خودایمنی در نظر گرفته می‌شود.

تخم شربتی حاوی روغنی است که مخلوط خوبی از اسیدهای چرب ضدالتهاب امگا۳ و امگا۶ دارد.

هم‌چنین، مطالعات تجربی نشان داده است روغن حاصل از تخم شربتی از فعالیت عوامل التهابی جلوگیری می‌کند و به این ترتیب تاثیری ضدالتهابی دارد. هم‌چنین تخم شربتی بر سیستم ایمنی اثر تنظیم‌کننده دارد و می‌تواند برای این مشکل خودایمنی مفید باشد.

این خواص دارویی تخم شربتی را به یک عامل درمانی بالقوه برای بیماری التهابی روده تبدیل می‌کند. در حقیقت، طب سنتی ایران از تخم شربتی به عنوان یکی از مواد محصولات گیاهی طراحی شده برای درمان بیماری التهابی روده استفاده می‌کند.

این ماده سرشار از فیبر رژیمی است که برای سلامت روده فوق‌العاده است. با این حال در صورتی که به شما توصیه شده است از فیبر رژیمی پرهیز کنید، تخم شربتی ممکن است برای شما مناسب نباشد.

تخم شربتی می‌تواند رفلاکس اسیدی و زخم معده را درمان کند.

حتما می‌دانید که تخم شربتی یک خنک‌کننده‌ی عالی برای بدن است. طبق آیورودا (سیستم طبی هند باستان)، سه دوشایا انرژی بدن وجود دارد که سلامت و طبیعت یک فرد را توصیف می‌کند.

براساس این دوشاها، برای کسب سلامتی توصیه می‌شود خوراکی‌های خاصی توسط فرد مصرف شود.

توصیه می‌شود افرادی که دوشای Pitta دارند خوراکی‌هایی مصرف کنند که نشاط‌آور و خنک‌کننده هستند مانند خیار و هندوانه.

دانه‌های تخم شربتی نیز به عنوان خنک‌کننده عمل می‌کنند زیرا آب را جذب و بدن را آبرسانی می‌کنند. اگر از اسیدی بودن رنج می‌برید، اضافه کردن تخم شربتی به آب‌میوه‌ها می‌تواند التهاب معده ناشی از اسید را کاهش دهد و علائم بیماری رفلاکس معده به مری را بهبود دهد.

رفلاکس اسید می‌تواند فرد را در برابر زخم معده آسیب پذیر کند. مطالعه‌ای بر روی جانوران تاثیر تخم شربتی را بر زخم معده نشان داد.

تحقیقات نشان داده است مصرف تخم شربتی و سایمتیدین (دارویی که برای کاهش اسید معده استفاده می‌شود) فرسایش معده را کاهش می‌دهد. تخم شربتی می‌تواند به خوبی داروی کاهش اسید معده، از آسیب معده، نشانه‌های التهابی و تورم مخاط جلوگیری کند یا آنها را کاهش دهد.

 تخم شربتی می‌تواند برای بهبود آکنه مفید باشد.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، روغن معطر ریحان خاصیت ضدمیکروبی دارد و این امر برای عفونت‌های عامل آکنه مفید است.

در سال ۲۰۰۶ مطالعه‌ای منتشر شده در نشریه بین‌المللی Cosmetic Science فعالیت ضدباکتری روغن‌های معطر حاصل از ریحان شیرین را علیه Propionibacterium acnes (باکتری عامل آکنه) بررسی کرد.

در این بررسی مشاهده شد که روغن معطر ریحان شیرین در جلوگیری از رشد باکتری موثرتر از روغن‌های معطر سایر انواع ریحان بود و حتی میزان اندک آن نیز موثر بود.

گروهی از محققان هندی تاثیر روغن معطر حاصل از ریشه، برگ و دانه‌های گیاه ریحان را علیه Propionibacterium acnes بررسی کردند. عنوان این بررسی استانداردسازی و غربالگری آنتی‌باکتریال عصاره‌ی برگ، دانه و ریشه‌ی اوکیموم باسیلیکوم علیه Propionibacterium Acnes بود.

عصاره‌ی ۷۰٪ اتانولی برگ و عصاره‌ی ۹۹٪ اتانولی داه و ریشه، در جلوگیری از فعالیت Propionibacterium Acnes عالی بودند. هم‌چنین محققان متوجه شدند این عصاره‌ها در غلظت‌های پایین کمترین میزان جلوگیری را دارند.

به عبارت ساده‌تر تخم شربتی می‌تواند از رشد باکتری ایجادکننده‌ی آکنه جلوگیری کرده و به این ترتیب به سلامت پوست کمک کند.

فیبر رژیمی تخم شربتی می‌تواند یبوست را بهبود دهد.

هیچ مطالعه‌ای ثابت نمی‌کند که تخم شربتی می‌تواند به رفع یبوست کمک کند اما همه می‌دانند تخم شربتی فیبر رژیمی دارد که می‌تواند به حرکت روان روده‌ها کمک کند.

در حقیقت، سال ۲۰۱۲ مطالعه‌ای در World Journal of Gastroenterology منتشر شد که تاثیر مثبت فیبر رژیمی بر حرکت روده‌ها و یبوست را تایید کرد.

این پژوهش نشان داد هر ۱۰۰ گرم تخم شربتی حاوی ۸۰گرم فیبر رژیمی است. این فیبر رژیمی محلول است و به افزایش احساس سیری، کاهش سرعت جذب و گوارش غذا و تسهیل حرکات روده کمک می‌کند. به این ترتیب مصرف منظم تخم شربتی می‌تواند یبوست را تسکین دهد.

 تخم شربتی برای ورزشکاران یک منبع عالی انرژی و آب است.

کمبود آب می‌تواند به عملکرد ورزشی آسیب برساند. توصیه می‌شود ورزشکاران قبل از یک رویداد ورزشی ۵۰۰ میلی‌لیتر مایعات و در وقفه‌های میان آن نوشیدنی‌های سرد یا خنک بنوشند.

ژل یا لعاب تخم شربتی ۴.۸۶٪ رطوبت و ۱۰.۹٪ پروتئین در خود دارد. ژل آن می‌تواند ۴ برابر بیش‌تر از دانه‌های خیس نخورده آب در خود نگه دارد. این امر باعث می‌شود تخم شربتی منبعی عالی برای آبرسانی بدن باشد.

هم‌چنین فیبر رژیمی و توانایی آن در کنترل قند خون می‌تواند یک منبع پایدار کربوهیدرات و انرژی برای ورزشکاران باشد.

تخم شربتی سرشار از ویتامین آ، ب، ‌ای و مواد معدنی همچون کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم و غیره است. به همین دلیل می‌تواند به حفظ تعادل الکترولیت‌های بدن کمک کند و موادمغذی بدن را نیز تامین کند.

تخم شربتی یک خوراکی کاربردی مفید در پخت و پز و صنعت غذا است.

ژل تخم شربتی برای ساخت فیلم‌های خوراکی استفاده می‌شود که در صنعت غذا کاربرد دارند. اضافه کردن آدامس تخم شربتی به خامه‌ی کم‌چرب زده شده بافت و کیفیت آن را افزایش می‌دهد.

تزئین غذاهای دریایی با آدامس تخم شربتی و آویشن قبل از سرخ کردن، جذب روغن را در آنها کاهش می‌دهد، از اکسیده شدن روغن جلوگیری می‌کند و بدون تاثیر بر مزه، بو یا رنگ آنها را نرم می‌کند.

پودر تخم شربتی را می‌توان به عنوان جایگزین چربی در تهیه‌ی مافین استفاده کرد. علاه بر کاهش مقدار چربیو کالری، تخلخل و نرمی مافین‌ها را بهبود می‌دهد و به ان مواد مغذی اضافه می‌کند.

 تخم شربتی عوارض جانبی نیکوتین را کنترل می‌کند.

با خوردن دانه‌های ریحان، می‌توانید اثرات منفی نیکوتین را در بدن که بیش‌تر از استنشاق دود سیگار دریافت می‌کنید، به حداقل برسانید. نه تنها دانه‌ها، بلکه برگ‌های ریحان نیز دارای مزایای مشابهی هستند و اثرات نیکوتین را در بدن به حداقل می‌رسانند.

تخم شربتی می‌تواند سرفه را درمان کند.

خواص ضدعفونی‌کننده‌ی موجود در دانه‌های ریحان می‌توانند به درمان سرفه کمک کنند. بنابراین، از این‌که بسیاری از مردم از دانه‌های ریحان برای تهیه‌ی داروی خلط و سرفه استفاده می‌کنند، تعجب نکنید. برای آماده کردن این دارو باید دانه‌های ریحان را با یک فنجان چای مخلوط کنید. این دارو خلط را شل می‌کند.

تخم شربتی استرس را کاهش می‌دهد.

استفاده از دانه‌های ریحان در آروماتراپی چندان نادر نیست، زیرا اثر آرام‌بخش دارد و می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد. علاوه بر این، دانه‌های ریحان یا دانه‌های گل ریحان می‌توانند خستگی، اعصاب دچار تنش و میگرن را درمان کنند و استرس را کاهش بدهند. برای این منظور ۵ گرم دانه ریحان را در ۲۰۰ سی‌سی آب بریزید. کمی عسل و آب لیمو برای بهبود مزه‌اش به آن اضافه کنید و سپس در حالی که هنوز گرم است، آن را بنوشید.

تخم شربتی مشکلات تنفسی را درمان می‌کند.

مصرف نوشیدنی زنجبیل با ترکیبی از دانه‌های ریحان و عسل می‌تواند یک درمان طبیعی برای غلبه بر مشکلات تنفسی مانند آسم و برونشیت باشد. برای تهیه‌ی این دمنوش زنجبیل و دانه‌های ریحان را همزمان با یک لیوان آب، بجوشانید و سپس عسل را برای بهبود طعم و مزه به آن اضافه کنید و در حالی که هنوز گرم است آن را بنوشید.

تخم شربتی زخم و عفونت روی پوست را التیام می‌بخشد.

دانه‌های ریحان حاوی روغن‌های طبیعی هستند که می‌توانند برای التیام زخم‌ها و عفونت‌های روی پوست مانند سوختگی استفاده شوند.

تخم شربتی به استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند.

خواص ضد التهابی که در گیاهان یافت می‌شوند، قادر به درمان آرتریت (بیماری التهاب مفاصل) است. کلسیم موجود در دانه‌های ریحان نیز می‌تواند تراکم استخوان را افزایش بدهد و از بروز استئوپروز (پوکی استخوان) جلوگیری کند.

تخم شربتی به غلبه بر مشکل بی‌خوابی کمک می‌کند.

افراد زیادی مشکل بی‌خوابی را تجربه می‌کنند. با مصرف منظم مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که حاوی دانه‌های ریحان هستند، می‌توانید احساس اضطراب و بی‌خوابی را در خود کاهش دهید. یکی از بهترین مزایای بهداشتی دانه‌های شیرین ریحان، همین است.

تخم شربتی دندان درد را بهبود می‌دهد.

با نوشیدن شربت تهیه شده از ۱۰ گرم دانه‌ی ریحان در ترکیب با ۴ میخک می‌توانید به کاهش درد دندان‌تان کمک کنید. این شربت را در حالی که هنوز گرم است بنوشید.

تخم شربتی سردرد را بهبود می‌دهد.

با مصرف ۵ گرم از دانه‌های ریحان که با آب گرم و عسل جوشیده‌اند، می‌توانید سردردتان را کاهش دهید.

تخم‌ شربتی گردش خون را بهبود می‌دهد.

دانه‌های ریحان علاوه بر این‌که می‌توانند گردش خون را در بدن تسریع ببخشند، سبب تعریق نیز می‌شوند، عملکرد قلب را بهبود می‌دهند و سبب حذف سموم از طریق ادرار می‌شوند و تب و حرارت درون را کاهش می‌دهند.

تخم شربتی برای زنان باردار مفید است.

زنان جوانی که باردار هستند معمولا تب و حرارت عمیقی را تجربه می‌کنند. دانه‌های ریحان را می‌توان برای مقابله با حرارت درونی زنان باردار مورد استفاده قرار داد. با این حال، اگر گرما و تب بالا باشد، باید برای سلامت جنین به پزشک مراجعه کنید زیرا تب ممکن است به جنین آسیب وارد کند.

مزایای ریحان که در بالا شرح داده شد برای زنان باردار نیز کاربرد دارد مانند کاهش بیقراری، غلبه بر بی‌خوابی، غلبه بر مشکلات گوارشی، بهبود گردش خون، کم شدن تشنج، کاهش درد، افزایش ادرار و تعریق، پاک کردن سموم از بدن و بهبود سیستم ایمنی بدن.

تخم شربتی از بروز فشار خون بالا جلوگیری می‌کند.

شما لابد از مشکل بالا بودن فشار خون اطلاع دارید. بله درست است، فشار خون بالا اختلالی است که سبب می‌شود فشار خون در بدن از حد نرمال فراتر برود. در اثر این اختلال شما سریع‌تر عصبانی خواهید شد، اغلب سرگیجه دارید، و غیره. یکی از راه‌حل‌هایی که می‌توانید برای رفع این مشکل انجام دهید این است که به طور مرتب دانه‌های ریحان را مصرف کنید، زیرا خواص این دانه‌ها می‌توانند به کنترل گردش خون کمک کنند.

 تخم شربتی دارای خواص ضد درد است.

این ویژگی برای از بین بردن درد یا درد ناشی از انواع خاصی از بیماری‌ها مفید است. مشکلاتی مانند گیجی، میگرن، زخم روی پوست، و همچنین علائم دیگری مانند روماتیسم، سکته‌ی مغزی و غیره. یکی از بهترین مزایای بهداشتی دانه‌ّهای ریحان شیرین همین است.

تخم شربتی به سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند.

یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن، کلیه است که عملکرد آن تنظیم تراوش در بدن انسان است. اگر کلیه بیمار شود مثلا سنگ در آن تشکیل شود، ممکن است مشکلات دیگری نیز برای سلامتی فرد به وجود بیاید و درمان‌های جدی‌تری مورد نیاز باشد. دانه‌های ریحان به عملکرد درست کلیه کمک می‌کنند بنابراین مصرف منظم آنها برای سلامت کل بدن فایده دارد.

تخم شربتی گاز معده را از بین می‌برد.

اگر غذاهای نامناسبی مصرف می‌کنید یا در شرایط نامناسبی غذا می‌خورید، ممکن است نفخ یا گاز معده را تجربه کنید. نفخ ممکن است به دلیل افزایش اسید معده، که تاثیر منفی بر سلامتی دارد، نیز روی بدهد. اگر مشکل زخم معده دارید، ممکن است استفاده از دانه‌های ریحان درمان بهتری در مقایسه با داروهای شیمیایی باشد.

تخم شربتی پوست صورت‌‌تان را مرطوب و نرم می‌کند.

برای استفاده از دانه‌های ریحان به عنوان یک ماده‌ی زیبایی‌بخش، آنها را خوب له کنید تا نرم شوند. دانه‌های له شده را با آب گرم کافی دم بگذارید. سپس کمی صبر کنید و آن را هم بزنید تا خنک شود. می‌توانید این ترکیب را به عنوان یک اسکراب برای صورت‌تان یک بار در روز قبل از حمام بعد از ظهرتان به کار ببرید.

تخم شربتی مگس‌پران را از بین می‌برد.

مگس‌پرانممکن است در اثر به کار گرفتن چشم‌های خسته و همچنین به علت فعالیت‌های دیگر که سبب می‌شوند کارایی چشم به حداقل برسد، به وجود بیاید. عجیب نیست که پف زیر چشم یک مشکل رایج است که نیاز به رسیدگی خاصی دارد. اما لازم نیست که برای غلبه بر این مشکل کار پیچیده‌ای انجام بدهید، زیرا فقط با مصرف دانه‌های ریحان می‌توانید این مشکل را در خانه کنترل کنید.